Michael Chen | İçerik Stratejisti | 25 Kasım 2024
Makine öğrenimi kavramı işletmelerin ve kuruluşların bilgi işleme yöntemleri konusunda önemli bir itici güce geç haline geldikçe için bilim kurgunun konusu olmaktan çıkıp yaygın kullanılan bir terime dönüştü. Veri oluşturma hızı katlanarak artmaya devam ederken, makine öğrenimi araçları örüntüleri keşfetmek, trendleri belirlemek ve geleceğe dönük en karlı yolu çizmek isteyen kuruluşlar için çok önemlidir.
Makine öğrenimi ne kadar yaygın? Bir e-ticaret web sitesinden veya akış platformundan gelen bir öneriye tıkladıysanız, bir kredi kartının potansiyel kötüye kullanımı hakkında bilgilendirildiyseniz veya transkripsiyon yazılımı kullandıysanız, makine öğreniminden yararlanmışsınız demektir. Bu olanak; finans, sağlık hizmetleri, pazarlama, perakende ve diğer birçok sektörde verilerden değerli içgörüler elde etmek ve süreçleri otomatikleştirmek için kullanılır.
Makine öğrenimi (ML), daha fazla veri tükettikçe öğrenen ve gelişen sistemler oluşturmaya odaklanan yapay zeka alt kümesidir. Yapay zeka, insan zekasını taklit eden sistemler veya makineler anlamına gelen daha kapsamlı bir terimdir. Makine öğrenimi ve yapay zeka genellikle bir arada değerlendirilir. Kimi durumlarda birbirinin yerine kullanılır ancak aynı anlama gelmezler.
Kısacası tüm makine öğrenimi çözümleri yapay zekadır, ancak tüm yapay zeka çözümleri makine öğrenimi değildir.
Ana Fikirler
Makine öğrenimi, basit istatistiksel analizin ötesine geçen örüntüleri ve eğilimleri keşfetmek için çok büyük boyutlara ulaşabilen veri kümelerini arayarak verilerde daha önce keşfedilmemiş ilişkileri açığa çıkaran bir tekniktir. Makine öğrenimi, verilerdeki örüntüleri belirlemek ve modeller oluşturmak için eğitilen gelişmiş algoritmalar kullanır. Bu modeller tahminlerde bulunmak ve verileri kategorilere ayırmak için kullanılabilir.
Algoritmanın modelle aynı olmadığını unutmayın. Algoritma, belirli bir sorunu çözmek veya belirli bir görevi gerçekleştirmek için kullanılan bir kurallar ve prosedürler kümesidir. Model ise algoritmanın bir veri kümesine uygulandığında alınan çıktısı veya sonucudur.
Eğitimden önce elinizde bir algoritma vardır. Eğitimden sonra elinizde bir model olur.
Örneğin, tıbbi görüntüleme analizi, tahmine dayalı analitik ve hastalık teşhisi gibi görevler için makine öğrenimi sağlık hizmetlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Makine öğrenimi modelleri; MRI taramaları, X-ışınları ve CT taramaları gibi tıbbi görüntüleri analiz etmek, örüntüleri belirlemek ve insan gözü tarafından görülemeyen veya bir teşhiz uzmanının yoğunluk nedeniyle gözden kaçırabileceği anormallikleri tespit etmek için idealdir. Makine öğrenimi sistemleri; kanser, diyabet ve kalp hastalığı gibi durumlar için testler önermek için semptomları, genetik bilgileri ve diğer hasta verilerini de analiz edebilir.
Makine öğreniminin temel özellikleri şunlardır:
Makine öğreniminin dört ana türü vardır. Her birinin kendi güçlü ve sınırlı yönleri vardır. Bu durum, eldeki belirli görev için doğru yaklaşımı seçmeyi önemli kılar.
Pekiştirilmiş makine öğrenimi denetlenmeyen makine öğrenimi gibi etiketlenmemiş veri kümeleri kullanır ve algoritmaların verileri değerlendirmesine olanak tanır. Bununla birlikte, pekiştirilmiş öğrenim, mevcut örüntüleri keşfetmek için verileri araştırmak yerine belirli bir hedefe doğru yol almaya çalıştığı için farklıdır. Bir amacı olduğu için, algoritma deneme-yanılma sürecinde ilerler. Her hamle, algoritmanın genel karar verme sürecini geliştirmek için kullandığı pozitif, negatif veya nötr geribildirim alır. Pekiştirilmiş öğrenme algoritmaları, kısa vadede olumsuz sonuçlarla başa çıkmayı gerektirse de, proje hedefine doğru makro düzeyde çalışabilir. Bu şekilde, pekiştirilmiş öğrenim diğer yöntemlerden daha karmaşık ve dinamik durumları ele alır çünkü proje hedefi bağlamının seçimlerdeki riski etkilemesine izin verir. Bilgisayara satranç oynamayı öğretmek bunun iyi bir örneğidir. Genel amaç oyunu kazanmaktır, ancak bu, oyun devam ederken parçaların feda edilmesini gerektirebilir.
İhtiyaçlarınıza en uygun yaklaşım hangisi? Denetimli bir yaklaşım veya diğer üç yöntemden birini seçmek genellikle verilerinizin yapısına ve hacmine, eğitime ayrılabilecek bütçeye ve zamana, ayrıca nihai modeli uygulamak istediğiniz kullanım senaryosuna bağlıdır. Bir bluzun yanında etek önermek pek de önemli olmayabilir. Ama bir tümörü gözden kaçırmak hayatidir.
Adından da anlaşılacağı gibi, makine öğrenimi, programcıların bir sorunu çözmeye çalışan statik bir algoritma geliştirdikleri klasik yaklaşım yerine, eğitim verilerini değerlendirerek belirli bir amaca yönelik geliştirilmiş bilgisayar tabanlı istatistik modelleri oluşturarak çalışır. Veri kümeleri makine öğrenimi modelinden geçtikçe, elde edilen çıktı doğruluk açısından değerlendirilir ve veri bilimcilerinin modeli, hiper parametreler adı verilen bir dizi yerleşik değişken ve öğrenme parametreleri adı verilen algoritmayla düzenlenmiş değişkenler aracılığıyla ayarlamasına olanak tanır.
Algoritma, eğitim verilerini değerlendirirken ayarladığı için, yeni verilerle karşılaşma ve hesaplama süreci algoritmayı amaca yönelik daha iyi hale getirecek şekilde eğitir. Algoritma, projenin hesaplama kısmıdır. "Model" terimi ise gerçek dünyadaki kullanım senaryolarında yararlanabileceğimiz eğitilmiş bir algoritmadır.
Makine öğrenimi projelerinin kapsamı, kaynakları ve hedefleri en uygun yolu belirler, ancak çoğu bir dizi adımı içerir.
1. Verileri toplama ve derleme
Makine öğrenimi modellerini eğitmek için yüksek miktarda kaliteli veri gerekir. Bunları bulmak bazen zordur ve gereken durumlarda etiketlemek çok yoğun kaynak gerektirebilir. Potansiyel veri kaynaklarını tanımladıktan sonra, genel kaliteyi belirlemek ve projenin mevcut veri entegrasyonu/veri havuzu kaynakları ile uyum sağlamak için bunları değerlendirin. Bu kaynaklar bir makine öğrenimi projesinin eğitim temelini oluşturur.
2. İstenen modeli sağlayacak, uygun bir algoritma seçme
Projede denetimli, denetlenmeyen veya yarı denetimli öğrenmeyi kullanmanın planlanmasına bağlı olarak, veri bilimcileri en uygun algoritmaları seçebilir. Örneğin, etiketli veri kümesine sahip daha basit bir proje karar ağacı kullanabilirken, veri örneklerini benzer nesne gruplarına bölen kümeleme, algoritma bir hedefe ulaşan en iyi yolu belirlemek için denetlenmeden çalıştığı için daha fazla bilişim kaynağı gerektirir.
3. Verileri analiz için daraltma ve hazırlama
Gelen veriler muhtemelen kullanıma hazır olmayacaktır. Veri hazırlama aşaması, eğitim sırasında tüm kayıtların sisteme kolayca alınabilmesini sağlamak için veri kümelerini temizler. Hazırlama; tarih ve saat formatlarını belirleme, sütunları gerektiği gibi birleştirme veya ayırma ve gerçek sayı verilerindeki kabul edilebilir önemli rakamlar gibi diğer format parametrelerini ayarlama gibi bir dizi dönüşüm görevini içerir. Tekrar eden verileri eleme adı verilen tekrar eden kayıtların temizlenmesi ve muhtemelen normal dışı öğelerin belirlenip kaldırılması diğer önemli görevler arasında yer alır.
4. Eğitim yöntemiyle modeli eğitme
İstenen nihai model seçildikten sonra, eğitim süreci başlar. Eğitimde, etiketlenmiş veya etiketlenmemiş halde düzenlenen veri kümesi algoritmaya beslenir. İlk yürütmelerde harika sonuçlar alınamayabilir, ancak veri bilimcileri performansı daha iyi hale getirmek ve doğruluğu artırmak için gereken değişiklikleri yapar. Daha sonra verileri daha hassas bir şekilde ayarlamak için algoritmaya genellikle daha büyük miktarlarda veri tekrar gösterilir. Algoritma ne kadar çok veri görürse, nihai modelin istenen sonuçları sunma konusunda o kadar iyi hale gelmesi beklenir.
5. Model performansını ve doğruluğunu değerlendirme
Model yeterli doğruluğa ulaşana kadar eğitildikten sonra, nasıl performans göstereceğini test etmek için daha önce görmediği verileri sunmanın zamanı gelmiş demektir. Test için kullanılan veriler, genellikle eğitim veri kümesinin ilk eğitimden sonra kullanılmak üzere ayrılan bir alt kümesidir.
6. Model parametrelerine ince ayar yapma ve geliştirme
Model artık büyük olasılıkla devreye almaya yakın noktadadır. Test veri kümeleriyle çalıştırıldığında, son derece doğru sonuçlar üretmelidir. İyileştirmeler, orijinal eğitimde kullanılan genel verileri desteklemek için genellikle şirketin operasyonlarına özgü belirli veriler içeren ek eğitim yoluyla gerçekleştirilir.
7. Modeli başlatma
Sonuçlar optimize edildiğinde, model artık normal üretim kullanımında daha önce görmediği verilerin üstesinden gelmeye hazırdır. Model kullanıma alındığında, proje ekipleri modelin gerçek dünya senaryolarında nasıl performans gösterdiğine dair veri toplar. Bu süreç; modelin tahminlerinin genel doğruluğunu ifade eden doğruluk ve doğru tahmin edilen pozitif gözlemlerin oranı gibi anahtar performans metriklerini izleyerek gerçekleştirilebilir. Modelin tahminlerinin sahadaki iş sonuçlarını nasıl etkilediğini de düşünün. Örneğin bluz satışlarında artış veya daha iyi teşhisler gibi değer yaratıyor mu?
Modelin performansına ilişkin düzenli denetimler ve incelemeler yapmak, dağıtım sonrası ortaya çıkabilecek sorunları veya bozulmaları belirlemeye yardımcı olabilir. Modelin etkili performans göstermesini ve istenen hedefleri karşılamasını sağlamak için gereklidir.
Algoritmalar, bir makine öğrenimi projesinin hesaplama kısmıdır. Eğitildikten sonra, algoritmalar bir soruyu yanıtlama veya bir hedefe ulaşma yönünde istatistiksel olasılığı olan modeller üretir. Bu hedef, "tüm kedileri tanımla" gibi görsellerdeki belirli unsurları bulmak veya verilerdeki dolandırıcılık, spam ya da bir makineyle ilgili bakım sorununu gösterebilecek anormallikleri tespit etmek olabilir. Yine de diğer algoritmalar, bir alıcının şu anda alışveriş sepetinde bulunanlara bağlı olarak hangi giyim ürünlerinden hoşlanabileceği gibi tahminlerde bulunmaya çalışabilir.
Makine öğreniminde kullanılan en yaygın algoritmalardan bazıları şunlardır:
Sinir Ağlarının Ötesinde
Makine öğrenimi çok çeşitli algoritmalar kullanır. Yukarıda ele aldıklarımız en popüler seçenekler olsa da, onlar kadar yaygın olmamakla birlikte yine de fayda sağlayan algoritmalara değinelim.
Gradyan artırma | Sıradaki önceki hatalara odaklanarak modelleri sıralı olarak oluşturur. Dolandırıcılık ve spam tespiti için kullanışlıdır. |
K-en yakın komşu (KNN) | Veri noktalarını eğitim verilerindeki en yakın komşularının etiketlerine göre sınıflandıran basit ancak etkili bir model. |
Esas bileşen analizi (PCA) | En önemli özellikleri belirleyerek veri boyut yapısını küçültür. Anormallik algılama gibi alanlarda görselleştirme ve veri sıkıştırma için kullanışlıdır. |
Q-öğrenme | Deneme yanılma yoluyla öğrenen, arzu edilen eylemler için ödüller, yanlış hamleler içinse cezalar alan bir ajan kullanır. |
Destek vektör makineleri (SVM) | Görüntü sınıflandırması gibi, farklı sınıflara ait veri noktalarını etkili bir şekilde ayırmak için hiper düzlem oluşturur. |
Makine öğrenimi, kuruluşların verilerinden başka hiçbir şekilde bulamayabilecekleri içgörüler elde etmelerini sağlar. Makine öğrenimini süreçlere entegre etmenin en yaygın avantajlarından bazıları şunlardır:
Makine öğrenimi projeleri, oluşturuldukları sistem ve kaynaklar kadar etkilidir. Uygun planlama ve hazırlığa yatırım yapma ihtiyacını vurgulamamız gerek.
Makine öğrenimi projelerinde karşılaşılan en yaygın zorluklardan bazıları şunlardır:
Makine öğrenimi, neredeyse her sektörde ve bir kuruluştaki her departmanda önemli avantajlar sağlayabilir. Rakamlar işleniyorsa ve elde veri varsa, makine öğrenimi verimliliği artırmanın ve yeni etkileşim türleri elde etmenin bir yolunu sunar. Farklı sektörlerdeki yaygın makine öğrenimi kullanım senaryoları şunları içerir:
Machine Learning in Oracle Database, makine öğrenimi sürecini hızlandırmak için bir dizi olanak ve özellik sunar. Verileri veritabanı içinde tutma becerisi sayesinde veri bilimcileri 30'dan fazla yerleşik, yüksek performanslı algoritmadan; R, SQL ve Python dahil popüler diller için destekten; otomatik makine öğrenimi olanaklarından ve kod yazımı gerektirmeyen arayüzlerden yararlanarak iş akışlarını basitleştirip güvenliği artırabilir.
Büyük veri kümelerine sahip kuruluşlar için HeatWave MySQL ile veritabanı içi makine öğrenimi, verileri makine öğrenimi için ayrı bir sisteme taşıma ihtiyacını ortadan kaldırır. Bu da güvenliği artırmaya, maliyetleri azaltmaya ve zamandan tasarruf etmeye yardımcı olabilir. HeatWave AutoML; algoritma seçimi, eğitim için akıllı veri örnekleme, özellik seçimi ve ayarlama dahil olmak üzere makine öğrenimi yaşam döngüsü unsurlarını otomatik hale getirir, genellikle daha da fazla zaman ve emek tasarrufu sağlar.
Makine öğrenimi yatırımından alacağınız karşılık, büyük miktarda veriyi hızla ve doğru bir şekilde analiz etme ve yorumlama becerisidir. Makine öğrenimi modelleri eğitildikten sonra insanların tespit etmesinin haftalar sürebileceği veya hiç fark edilmeyecek örüntüleri, eğilimleri ve içgörüleri saniyeler veya dakikalar içinde belirleyebilir. Sonuç olarak daha bilinçli karar alma, daha iyi sorun çözme ve veriye dayalı tahminler yapma olanağı elde edilir. Ayrıca, makine öğrenimi modelleri rote süreçlerini otomatik hale getirerek zaman ve kaynak tasarrufu sağlayabilir. Makine öğrenimi, iş yerinde devrim yaratma ve inovasyonu destekleme potansiyelini gerçeğe dönüştürüyor.
Makine öğrenimi, verilerinizdeki değeri açığa çıkarmanın anahtarıdır ve başarılı bir yapay zeka programının ilk adımıdır.
Yapay zeka ve makine öğrenimi arasındaki fark nedir?
Yapay zeka, insanlar gibi düşünecek sistemler inşa etmeye ve geliştirmeye odaklanan geniş bir bilişim konusuna verilen isimdir. Makine öğrenimi ise bu alanın özellikle öğrenme sürecinin hesaplama yönüne odaklanan bir alt kümesidir. İki terim genellikle birbirinin yerine kullanılır ve benzer zorluklarla karşı karşıya kalırlar, ancak bu bağlantıya rağmen ayrı iki kavramı ifade ederler.
Makine öğreniminin dört ana türü nelerdir?
Makine öğreniminin dört türü şunlardır:
Makine öğrenimini öğrenmek zor mudur?
Her teknik beceri gibi, makine öğreniminin de ayrıntılarını öğrenmek, zaman ve özveri gerektiren, aşamalı bir süreçtir. İstatistik bilgisinin yanı sıra Python veya R gibi programlama dillerinde temele sahip olmak, makine öğrenimi için iyi bir başlangıç noktasıdır. Makine öğrenimi çıktılarını değerlendirmede kullanılan birçok unsur; regresyon, sınıflandırma, uyum ve parametreler gibi istatistik kavramlarının anlaşılmasını gerektirir.
Makine öğrenimine bir örnek verebilir misiniz?
Makine öğreniminin en yaygın örneklerinden biri öneri motorudur. E-ticarette bu, "Bu ürünü de beğenebilirsiniz..." önerisi olarak görülür. Video yayıncılığında, sıradaki video için sunulan fikirler olarak görülür. Bu gibi durumlarda, algoritma bir kullanıcının geçmişini alır ve kullanıcının ilginç bulabileceği tahminler oluşturur. Kullanıcı ne kadar çok veri noktası eklerse, algoritmanın tahminleri o kadar isabetli hale gelebilir.